80 jaar vrijheid

In het voormalige Rabobank-gebouw aan het Kasteel is de expositie 'Helmen vol Verhalen' te zien. Ook worden de kunstwerken van basisschoolleerlingen tentoongesteld, over het thema 'Wat betekent vrijheid voor jou?'. Ook zijn er allerlei extra activiteiten rondom 'Helmen vol Verhalen'. 

Extra activiteiten rondom 'Helmen vol Verhalen'

Rondom de expositie 'Helmen vol Verhalen' worden allerlei activiteiten gehouden. Zo is er een zogenaamd matchmoment tussen de Coevorder kunstenaar Elvira Min en veteraan Niek Vermeij. Deze match wordt meegenomen in de derde druk van het boek 'Helmen vol Verhalen'. 

• Zaterdag 12 april komt boomkunstenaar Jelmer Zwaan (veteraan en te zien in de documentaire in het voormalige Rabobank-gebouw) naar Coevorden. Hij gaat die dag vanaf 12.00 uur aan het werk op de Weeshuisweide.
• Op vrijdag 18 en zaterdag 19 april van 12.00 tot 16.00 uur werkt kunstenaar Elvira Min in de expositieruimte live aan een kunstwerk. 
• Fotograaf Paul de Graaff is zaterdag 19 april van 14.00 tot 16.00 uur aanwezig in The Readshop in Coevorden. Hij verkoopt en signeert er zijn fotoboek met portretten van veteranen.  
• Zaterdag 3 mei wordt in het voormalige Rabobank-gebouw van 12.00 tot 16.00 uur getatoeëerd. Dit onder de noemer ‘Veteranen tatoeëren veteranen’. De GGD heeft hier vergunning voor verleend.  
• Eveneens op zaterdag 3 mei wordt er een Veteranencafé gehouden. Deze activiteit is van 14.00 tot 16.00 uur.

Inwoners in de hele gemeente zijn druk bezig met de organisatie van uiteenlopende activiteiten. Hieronder in het kort een overzicht (onder voorbehoud). 

• De Stichting Luchtoorlog Onderzoek Drenthe plaatst in Steenwijksmoer, Dalerpeel, Erm en Den Hool Lost Wings-borden. 
• Stichting Aold Daol’n organiseert op 6 april een Bevrijdingsfeest. 
• Plaatselijk Belang Geesbrug viert op 7 april 80 jaar vrijheid in het dorp. 
• Streekeigen Sleen richt in de dorpskerk in Sleen van 7 tot 12 april een expositie in. 
• De Historische Vereniging Sweel biedt op 10 april een avondvullend programma aan in het kerkje van Zweeloo en een expositie in de Aelder Meent. 
• Plaatselijk Belang Gees houdt op 12 april een Bevrijdingsfeest in Gees en ook Erm viert op 12 april een bevrijdingsfeest. 
• De Big Band Coevorden verzorgt in april meerdere concerten in stijl in de dorpen. 
• Stichting Cultuurpodium Coevorden werkt aan de voorstelling Waarom Truus, die op 4 mei wordt opgevoerd. 
• Stichting Plaatselijk Belang Zwinderen nodigt dorpsbewoners uit voor een vrijheidsontbijt op 5 mei. 
• Stichting Cultuurfilms Drenthe brengt een jeugdboek uit over de bevrijding van Drenthe. 
• Ook zijn er plannen voor een boek met oorlogsverhalen uit Zuidoost-Drenthe. De Historische Vereniging Coevorden is van plan een speciale gratis krant uit te brengen met ooggetuigenverslagen. 
• In theater Hofpoort wordt de film Grenzeloos Verraad vertoond. De exacte datum daarvan is nog niet bekend.

Wat is vrijheid? De opstandige tiener Wesley gaat op zoek naar het antwoord in een nieuw boek, dat in maart verschijnt. Het boek ‘Wat is vrijheid?’ richt zich specifiek op jongeren in de leeftijd van 12 tot ongeveer 17 jaar. Het is een uitgave van Stichting Cultuurfilms Drenthe en wordt gratis verspreid op middelbare scholen in heel Drenthe. Dit is mede mogelijk gemaakt dankzij een financiële bijdrage van de gemeente Coevorden in het kader van 80 jaar vrijheid. 

Lees het uitgebreide verhaal: Nieuw boek laat tieners nadenken over vrijheid.

‘Oorlogsverhalen uit Zuidoost-Drenthe. Herinnering aan een regio in verzet en overleven tijdens de Tweede Wereldoorlog.’ Dat is de titel van het nieuwste boek van Jan Veenstra. De 68-jarige Coevordenaar heeft het geschreven voor basisschoolleerlingen. Alle groepen 7 en 8 in de gemeente Coevorden ontvangen eind maart een aantal gratis exemplaren. Met dank aan een subsidie van de gemeente Coevorden in het kader van 80 jaar vrijheid.  

Lees het uitgebreide verhaal: Boek voor basisscholen om geschiedenis over oorlog levend te houden.

Vijf jaar geleden lagen de plannen voor een herdenking van toen 75 jaar bevrijding van Erm al klaar. Maar corona gooide op het laatste moment roet in het eten. Alles werd afgeblazen. “We dachten september vorig jaar: laten we ze alsnog uitvoeren”, vertelt Jaap van der Linden van het Comité tachtig jaar bevrijding van Erm. Op zaterdag 12 april is het zover. Met als een van de hoogtepunten de onthulling van een permanent vrijheidsmonument op de Brink.  

Lees het uitgebreide verhaal: Erm herdenkt en viert bevrijding en vrijheid samen met inwoners.

Theater Hofpoort en het 4 mei comité Coevorden herdenken 80 jaar vrijheid met een bijzondere voorstelling. Op 4 mei om 14.30 uur is in het Coevorder theater ‘Waarom Truus’ te zien. Actrice Margje Wittermans kruipt in deze voorstelling in de huid van verzetsheldin Truus Wijsmuller. Deze moedige vrouw redde tijdens de Tweede Wereldoorlog het leven van meer dan 10.000 Joodse kinderen. “Een verhaal dat iedereen moet horen en zien”, vinden Saskia Kluwen, directeur en programmeur van Theater Hofpoort, en Dirkje Mulder van het 4 mei comité Coevorden.

Theater Hofpoort heeft de voorstelling ‘Waarom Truus’ geprogrammeerd in samenwerking met het 4 mei comité Coevorden in het kader van Theater na de Dam. Lees het uitgebreide verhaal: ‘Waarom Truus’: over heldhaftige daden van een onverschrokken vrouw.

De verhalen moeten verteld worden. Om die reden plaatst de Stichting Luchtoorlog Onderzoek Drenthe binnenkort in de gemeente Coevorden vier zogenaamde ‘Lost Wings’-informatiepanelen. Op plekken waar tijdens de Tweede Wereldoorlog vliegtuigen zijn neergestort: in Dalerpeel, Erm, Steenwijksmoer en Den Hool. Van geallieerden, maar óók van de vijand. “Wij oordelen niet.” 

6 maart 1944 crashten alleen al in de gemeente Coevorden drie Duitse vliegtuigen (in totaal gingen er die dag zelfs meer dan 50 vliegtuigen van de vijand verloren). De drie piloten kwamen daarbij om het leven: Feldwebel Werner Erich Dotzauer, Oberleutnant Hugo Frey en Unteroffizier Alfred Stefan Haupt. Precies 81 jaar later worden op die drie locaties borden geplaatst ter nagedachtenis aan de crash. Op 28 mei volgt de plaatsing van het vierde informatiepaneel in Den Hool, waar een Britse Halifax neerstortte. Van deze zeven bemanningsleden overleefden vijf de crash helaas niet. De overige twee werden krijgsgevangenen gemaakt en keerden na het einde van de oorlog terug naar huis. 

Lees het uitgebreide verhaal: ‘Lost Wings' houdt luchtoorloggeschiedenis levend: ‘Wij oordelen niet’.

Op 12 april is het exact 80 jaar geleden dat Gees werd bevrijd. Dat wil Plaatselijk Belang Gees niet ongemerkt voorbij laten gaan. “We willen vieren dat wij in vrijheid elkaar kunnen ontmoeten, zonder angst”, stelt Siny Vink, voorzitter van Plaatselijk Belang Gees en lid van de werkgroep Bevrijdingsfeest (die bestaat naast de werkgroep Dorpsontbijt). Bij restaurant de Zwerfkei vinden die dag allerlei feestelijke activiteiten plaats voor alle dorpsbewoners. Met als centraal thema ‘samen’. 

Gees had een deel van de plannen al klaarliggen voor de viering van 75 jaar vrijheid. Corona gooide roet in het eten. Een deel van de plannen is nu opnieuw uit de kast gehaald. Maar er zijn ook nieuwe onderdelen toegevoegd. “Omdat we misschien nog meer bewust zijn geworden van de waarde van vrijheid. Ook door de ellende van oorlog, zoals de buren die meemaken. Daardoor zien we steeds meer het belang van de noodzaak om te blijven hameren op ‘dat nooit meer’”, legt de organisatie uit.

Lees het uitgebreide verhaal hier: Bevrijdingsfeest in Gees in teken van ‘samen’ | Gemeente Coevorden

Zwinderen viert 80 jaar vrijheid op maandag 5 mei met een groot vrijheidsontbijt. Alle dorpsbewoners zijn om 9.00 uur van harte welkom om bij het ontbijt aan te schuiven. Deelname is gratis, dankzij een bijdrage uit de gemeentelijke subsidieregeling 80 jaar vrijheid.

Het initiatief voor het vrijheidsontbijt is genomen door de Activiteiten Commissie. Deze commissie valt onder Plaatselijk Belang Zwinderen en organiseert regelmatig activiteiten in het dorp. Zo’n vijftien vrijwilligers, zowel van de Activiteiten Commissie als Plaatselijk Belang en het dorpshuis, zijn bij de organisatie betrokken.

Lees er hier meer over: Zwinderen viert vrijheid met ontbijt voor het hele dorp | Gemeente Coevorden

De Dorpskerk in Sleen wordt het sfeervolle decor van de expositie ’80 jaar bevrijding’, die van 8 tot en met 19 april te bezichtigen is. Met als grote blikvanger een parachute uit de Tweede Wereldoorlog, die boven in de kerk wordt opgehangen. Voorzitter van de Stichting Streekeigen Sleen en tevens medeorganisator Rieks Reinders weet nu al dat hij kippenvel zal krijgen als hij in de kerk tussen al het historische materiaal staat. “Ja, het doet wat met je om op die plek terug te gaan naar die tijd.”

Lees het uitgebreide verhaal hier: Parachute als blikvanger bij historische WOII-expositie in Sleen | Gemeente Coevorden

Vrijheid betekent voor iedereen iets anders. Basisschoolleerlingen kregen de vraag 'Wat betekent vrijheid voor jou?'. Van tekenen, kleien, fotograferen tot timmeren: kinderen maakten over dit thema een kunstwerk. Alle kunstwerken krijgen een plekje op de expositie op zaterdag 5 april in het voormalige Rabobank-gebouw aan het Kasteel 2. 

Wie in Dalen en omgeving woont, kan begin april niet om de viering van 80 jaar vrijheid heen. Het dorp is zes dagen lang, van vrijdag 4 tot en met woensdag 9 april, het decor voor het bivak van Keep Them Rolling, waarmee oude tijden herleven. Naast het kampement op De Koekamp aan de Hoofdstraat worden heel veel meer activiteiten georganiseerd. Voor jong en oud en alles is gratis te bezoeken. 

Stichting Aold Daol’n kreeg de vraag of het dorp onderdak wil bieden aan het kampement van Keep Them Rolling. “Wij zijn een historische vereniging en op zich geen organisator van activiteiten. Maar 80 vrijheid hoort natuurlijk wel bij ons”, stellen bestuursleden Anna Wiers en Jet Vaartjes van de stichting. Het 13-koppige bestuur is vol enthousiasme ermee aan de slag gegaan. Want naast het kampement moet er natuurlijk genoeg leuks voor de chauffeurs en bijrijders van Keep Them Rolling te doen zijn. En waarom zou je er dan niet gelijk mooie activiteiten voor iedereen van maken? 

Lees het uitgebreide verhaal hier: Levende geschiedenis: Keep Them Rolling bivakkeert in Dalen | Gemeente Coevorden

Toreco verzorgt de hele maand april bevrijdingswandelingen door Coevorden. Deze wandeling is speciaal samengesteld voor bovenbouwleerlingen. 

“Wandel met onze ervaren gids (oud-leraar) de bevrijdingswandeling en herdenk samen met jouw klas de vrijheid die we vandaag de dag genieten”, klinkt de enthousiaste oproep van Mariëlle Nederhoed van Toreco. Ze spreekt van een indrukwekkende en betekenisvolle route, waarbij de jongeren de verhalen van onze bevrijding zelf ervaren.

De wandeling kost per klas 60 euro en is op afspraak in de maand april te boeken. Aanmelden kan via 0524-745030 en kantoor@toreco.nl.

Mariëlle: “We laten jongeren graag het historische Coevorden zien!”

Na vijf jaar oorlog was ook Drenthe in 1945 weer vrij. Maar wat betekenden de vijf oorlogsjaren voor de Drenten? En welke sporen hiervan zijn in ons archief te vinden? Door verschillende verhalen te vertellen en invalshoeken te belichten, probeert het Drents Archief de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog en de roerige tijd erna levend te houden. 

Op 10 mei 1940 vielen de Duitsers Drenthe binnen, waaronder bij de Lutterhoofdwijk, ten westen van Coevorden. Ondanks de Duitse overmacht wisten vier Nederlandse militairen urenlang stand te houden. Op zaterdag 5 april om 11.00 en 13.00 uur vertelt documentairemaker Remko Meijer dit verhaal, bij het monument in Lutterhoofdwijk (kruising Nieuwe Dijk – Krimweg).

Er zijn geen kosten aan verbonden. Aanmelden kan op de website van het Drents Archief: www.drentsarchief.nl. 

Hij had soms slapeloze nachten, of schoot plots midden in de nacht wakker. Zou alles goed geregeld en op tijd klaar zijn? Inmiddels weet Herman Woltersom zeker: de herdenking en viering van 80 jaar vrijheid op zaterdag 5 april in Coevorden komt goed. De 70-jarige inwoner van Coevorden is als vrijwilliger nauw betrokken bij de organisatie. Met nog een kleine drie weken te gaan komt het volgens hem nu nog vooral aan op de finishing touch. Oftewel de bekende puntjes op de i.

Woltersom heeft jarenlang als burger bij defensie gewerkt. “Ik was gedetacheerd bij het Amerikaanse leger. “Ik was onder andere contactpersoon tussen de Amerikaanse en Nederlandse gemeenschap.” Daarnaast speelt hij al zeker zestien jaar in het Reünie Orkest Artillerie Trompetterkorps, waar hij sinds een jaar of acht bestuurslid is. “Ik kon mij bij het orkest aansluiten omdat ik in mijn militaire dienstperiode ook muzikant was bij een militair muziekkorps.” 

Benieuwd naar het uitgebreide verhaal? Lees het hier: Herman Woltersom betrokken bij organisatie herdenking en defilé: ‘Het wordt een prachtige dag’ | Gemeente Coevorden

Maandag 7 april herdenkt en viert Geesbrug 80 jaar bevrijding. Hoogtepunt van de activiteiten is het bezoek rond het middaguur van de Liberty Tour aan het dorp en aansluitend een herdenking op de begraafplaats. Ook is er aandacht voor de vier slachtoffers die in Geesbrug vielen tijdens de Tweede Wereldoorlog.

De organisatie is in handen van Plaatselijk Belang Geesbrug. Bestuurslid Marinda van der Weide vertelt het belangrijk te vinden dat de verhalen van de omgekomen Marius van de Ven (13), Evert Egge Post (19) en de piloten Harry Smith en Peter Fry verteld blijven worden. Vooral aan kinderen van nu. 

Lees het uitgebreide verhaal hier: Vrijheid doorgeven: hoe Geesbrug bevrijding herdenkt en viert | Gemeente Coevorden

‘Lest We Forget.’ Opdat wij het niet vergeten. Dat is de titel van de expositie die in het kader van 80 jaar vrijheid van 5 april tot en met 31 augustus te zien is in het Stedelijk Museum in Coevorden. Een tentoonstelling waarin níet wordt ingezoomd op de Canadese, Amerikaanse of Britse bevrijders, maar op de 1e Poolse Pantserdivisie. “Een onderwerp dat lang onderbelicht is geweest”, stelt directeur Evelien Wieling. “En juist dat maakt het interessant.”

“Coevorden is bevrijd door de Canadezen, maar de Poolse soldaten zijn wel in Coevorden begonnen met hun bevrijdingsroute door Noord-Nederland”, weet de 26-jarige inwoonster van Coevorden, die zich sinds begin vorig jaar directeur van het Stedelijk Museum mag noemen. Maar er was nog een reden om juist te focussen op de Poolse strijders. “Als je kijkt naar de huidige geopolitieke ontwikkelingen dan speelt Polen daarin een niet onbelangrijke rol. Vooral Polen is immers bang dat Rusland via Oekraïne het land binnen zal vallen.”

Lees het uitgebreide verhaal hier: 'Lest We Forget': Coevorden herdenkt Poolse strijders | Gemeente Coevorden

Op donderdagavond 10 april om 20.00 uur organiseert de Historische Vereniging Zweeloo een avondvullend programma over 80 jaar vrijheid in het kerkje van Zweeloo. De kerk is vanaf 19.30 uur open en de entree -inclusief koffie/thee en na afloop een drankje- is gratis. Daarnaast vindt er een expositie plaats in De Aelder Meent aan de Paardelandsdrift 11 in Aalden over de oorlogsjaren 1940-1945.

Hoorbaar, zichtbaar en voelbaar

10 april is het precies 80 jaar geleden dat de voormalige gemeente Zweeloo hoorbaar, zichtbaar en voelbaar werd bevrijd. Historicus en oud-Zweeler Marcel Zantinghvertelt over ‘onze’ bevrijding. Rode draad is de zegetocht van de Poolse troepen door de voormalige gemeente Zweeloo. Zijn verhaal wordt omlijst met beelden van en verhalen over tot de verbeelding sprekende gebeurtenissen in de jaren ’40 – ’45 langs of in de buurt van deze ‘bevrijdingsroute’.

Muzikale omlijsting 

Daarnaast zijn er muzikale bijdragen van muziekvereniging B.O.M. en een plaatselijk jazz-trio. De vrolijke jazzmuziek uit de oorlogsjaren (One sunny day we´ll meet again) en de bevrijdingstijd zal hierbij een prominente rol spelen. 

Extra: expositie

Gedurende de maanden april en mei is er een expositie over de oorlogsjaren 1940-1945 in De Aelder Meent, de nieuwe locatie van de Historische Vereniging. Openingstijden: dinsdag en vrijdag van 14.00 tot 17.00 uur en zaterdag van 14.00 tot 16.00 uur.

De Historische Vereniging Coevorden heeft samen met Herman Roozen een speciale krant uitgebracht . De artikelen zijn gemaakt aan de hand van aantekeningen van ooggetuige Ab Meijerink uit Coevorden. Inclusief foto's van toen!

Op 5 april vieren en herdenken we 80 jaar vrijheid, en de krant is dan verkrijgbaar voor een symbolische bijdrage van €0,80 cent. Op diverse locaties, zoals bij de Readshop en tijdens tentoonstellingen, is de krant te koop.

Toreco organiseert in het weekend van 5 en 6 april vier keer een  bevrijdingswandeling door Coevorden. In ongeveer 1,5 uur beluisteren en beleven deelnemers de verhalen over de bevrijding van de stad. 
De kosten voor de wandeling zijn 6 euro per persoon.
Startlocatie is het Torecokantoor aan de Eendrachtstraat 11 in Coevorden.
Starttijden:
5 april: 10.00 en 10.30 uur
6 april: 13.30 en 14.00 uur
Wie mee wil wandelen, kan zich aanmelden door te bellen naar 0524 52 5150 of een e-mail te sturen naar coevorden@toreco.nl. 

Theater Hofpoort vertoont op zaterdag 3 mei van 20.00 tot 21.30 uur de indrukwekkende film Grenzeloos Verraad. “Een must-see voor filmliefhebbers en geïnteresseerden in spannende waargebeurde verhalen", zegt theaterdirecteur Saskia Kluwen.  
Iedereen van 16 jaar en ouder is welkom de film te bekijken. De entree is gratis.  

Opgave kan door een e-mail te sturen naar: vrijheid@coevorden.nl. Let op: er zijn maximaal 168 plekken beschikbaar.