Zonneroute A37: samenwerking bekrachtigd voor lokaal eigendom

Het duurt nog enkele jaren voordat de Drentse Zonneroute A37 een feit is. Toch worden er nu al mooie stappen voorwaarts gezet. Zoals de handtekening die wethouder Jeroen Huizing van de gemeente Coevorden en voorzitter Bert Raterink van de Coöperatie Energiek Coevorden vorige week hebben gezet om daarmee hun samenwerking te bekrachtigen. Een bijzonder moment, dat door Raterink zelfs historisch wordt genoemd. 

Beide partijen hebben hetzelfde doel voor ogen: minimaal 20% lokaal eigendom van de Drentse Zonneroute A37 op het grondgebied van de gemeente Coevorden. De opbrengsten zullen besteed worden aan het verduurzamen van de omgeving in twaalf dorpen binnen de gemeente Coevorden in de directe omgeving van de A37. De inzet hiervoor is dan ook de belangrijkste afspraak in de overeenkomst.

Lokaal eigendom

Maar wat eraan vooraf ging: al sinds 2017 wordt nagedacht over de realisatie van een zogenaamde zonneroute langs de A37. Een traject van de A37 dat loopt van het viaduct Alteveer bij Hoogeveen tot de Duitse grens bij Zwartemeer, een lengte van 42 kilometer. Tussentijds wijzigden plannen, tot het idee ontstond dat de gemeenten Hoogeveen, Coevorden en Emmen lokaal eigendom verzorgen. Lokaal eigendom houdt in dat inwoners en ondernemers collectief gedeeltelijk eigenaar zijn het zonnepark en zeggenschap hebben over (de ontwikkeling van) het project, inclusief een deel van de opbrengsten. 

Dat plan werd uitgewerkt en vastgelegd in eenzelfde document voor alle drie gemeenten. “Dat is uniek. Wij zijn daarmee een voorbeeldproject”, weet Raterink. 

Wie de zonneroute gaat exploiteren doet zaken met de drie genoemde gemeenten. Die gemeenten hebben op hun beurt weer samenwerkingsovereenkomsten met lokale vrijwilligersorganisaties die zich inzetten voor de energietransitie, zoals de Coöperatie Energiek Coevorden. Wethouder Huizing is enthousiast over deze samenwerking. “Er is zoveel enthousiasme en deskundigheid bij deze vrijwilligers, dat kan ons allen enorm helpen in de energietransitie.” 

Duurzame of maatschappelijke doelen

Terwijl de voorjaarszon op dat moment uitbundig schijnt gaat de wethouder in op de voorwaarden die gesteld zijn. “Twee dingen zijn voor ons heel belangrijk: dat de zonnepanelen op een goede manier worden ingepast in het landschap en we willen dat inwoners niet alleen meepraten maar dat hun omgeving ook financieel profiteren.” Oftewel: zodra winst wordt gemaakt, wordt dat geld besteed aan duurzame of maatschappelijke doelen. Denk bijvoorbeeld aan zonnepanelen op daken, onderhoud aan dorpshuizen of de aanleg van een voedselbos. “We willen dat de lokale samenleving er beter van wordt, in plaats van dat al het geld verdwijnt in de zakken van de ontwikkelaar”, legt Huizing uit. Het is de Coöperatie Energiek Coevorden die beslist wat er met het geld gaat gebeuren. 

Aanbesteding

In de ondertekende samenwerkingsovereenkomst is de manier van samenwerken vastgelegd. De volgende stap is de inbreng toevoegen in de aanbesteding voor het vinden van een geschikte exploitant. De eis van minimaal 20 procent lokaal eigendom is een van de afwegingsfactoren. Ook andere partijen, denk bijvoorbeeld aan Rijkswaterstaat, hebben hun afwegingsfactoren. Stellig zeggen de twee mannen: “Wij doen geen concessies aan lokale participatie en lokale inpassing.” 13 maart vindt een zogenaamde marktconsultatie plaats voor mogelijke exploitanten. Beiden beamen: “Het is spannend hoe het vervolg gaat.” 

Huizing spreekt hoe dan ook van een uniek project. “Alleen al als je kijkt naar de uitvoering. Er wordt gewerkt met gekleurde panelen. Het gaat om gele, bruine en groene panelen, kleuren die passen in het landschap. Een speciaal bureau heeft daar een voorstel voor gedaan. Daar kan wel eens een nieuwe markt voor opengaan.” Volgens Raterink zijn dergelijke panelen tot nu toe alleen in Italië te vinden.

Samenwerking gaat verder

De samenwerking van de gemeente met de Coöperatie Energiek Coevorden gaat overigens verder dan alleen de Drentse Zonneroute A37. “We weten elkaar nu te vinden, dus waarom zouden we ook niet samenwerken op andere energieprojecten”, vindt de wethouder. Raterink vervolgt: “De gemeente heeft een opdracht: zij moet in 2040 energieneutraal zijn. Als wij daar als coöperatie ons steentje aan bij kunnen dragen, dan doen wij dat graag.”