De Drie Podagristen zijn terug in Coevorden

De Drie Podagristen zijn terug in Coevorden! Het bronzen beeld van de mannen, inclusief granieten sokkel, heeft na een jaar afwezigheid zijn vertrouwde plek naast het kasteel weer ingenomen. Een nieuw, maar bekend kunstwerk: een reproductie van het beeld dat op 16 april 2024 plotseling verdween. Het nieuwe standbeeld is gemaakt door kunstenaar Maurice den Boer uit Zwinderen in opdracht van de gemeente Coevorden. “Ik vind het een eer dat ik deze reproductie mocht maken.”

Feestelijke onthulling

De feestelijke onthulling is op 16 april. Een datum die niet toevallig is gekozen. 16 april is de sterfdatum van Charles Hammes, de kunstenaar die het oorspronkelijke beeld in de jaren zestig maakte. Bizar genoeg vond de diefstal ook plaats op 16 april. Hoe mooi is het dat exact een jaar later de drie podagristen terugkeren in het straatbeeld van Coevorden. 

In onderhoud? 

"Zeg, hebben jullie het beeldje van de podagristen in onderhoud ofzo?" Met die woorden kwam Roelof Snijders, projectleider Binnenstad bij de gemeente Coevorden, op 16 april 2024 de afdeling van zijn cultuurcollega Marieke Meijerink binnenlopen. “Nee, dat hadden we niet”, blikt zij terug. Het bleek met kracht van de sokkel getrokken. 

De Drie Podagristen waren in 1968 gemaakt door kunstenaar Charles Hammes. Meijerink: “Je wilt in zo'n geval graag met de kunstenaar zelf overleggen over het hoe en wat, maar Charles Hammes was al in 1991 overleden. Dan maar op zoek naar erfgenamen. Want je wilt melden dat dit gebeurd is, overleggen over eventuele vervanging (en auteursrecht) én vragen of er misschien nog originele schetsontwerpen of mallen zijn.” Helaas bleek er in de archieven van de gemeente en ook in het Stedelijk Museum Coevorden weinig tot niets over de kunstenaar te vinden. 

Aanknopingspuntje

Ze gaf niet op en ontdekte een minuscuul aanknopingspuntje. Een Wikipedia-pagina vermeldde dat Hammes was geboren en overleden in Hees, gemeente Nijmegen. “Met de zoekterm ‘Hees’ erbij, stuitte ik op een ‘kwartaalblad voor de leden van de Vereniging Dorpsbelang Hees’. In de editie van 1992 stond een artikeltje over het overlijden van Hammes, met een kleine biografie en het nieuws dat zijn nalatenschap (‘kunstwerken, meubilair en curiosa’) aan het Nijmeegse Museum De Commanderie van Sint Jan was geschonken, het huidige Valkhof Museum.” Het museum bleek maar liefst 118 werken van Charles Hammes in de collectie te hebben, waaronder drie gipsmodellen van De Drie Podagristen! En er waren geen erven bekend. 

Arbeidsintensief 

Ondertussen had Marieke Meijerink contact gezocht met kunstenaar Maurice den Boer, waarvan ze wist dat hij bronzen beelden maakt. Den Boer, oorspronkelijk afkomstig uit Schiedam maar negen jaar geleden naar Zwinderen ‘geëmigreerd’, nam de opdracht dankbaar aan. 

Maar een volgend probleem diende zich aan. “Het gips was zo kwetsbaar dat het onmogelijk was daar een siliconenmal van te maken, wat de gebruikelijke werkwijze is”, vertelt Den Boer in zijn atelier annex galerie in Zwinderen. “We hebben daarom op locatie 3D-scans laten maken van het originele gipsontwerp. Daar zijn vervolgens 3D-prints van gemaakt, waarmee ik verder kon. Een enorm arbeidsintensief proces.” 

‘Gelijk verliefd’

De 49-jarige Den Boer werkt al jarenlang met brons. Halverwege zijn studie aan de kunstacademie kwam hij voor het eerst ermee in aanraking. Niet lang daarna goot hij zijn eerste bronzen beeld. “Ik was gelijk verliefd toen ik zag hoe het smelten van brons in zijn werk ging. Het is een zwaar, maar fantastisch procedé.” Inmiddels is Den Boer vooral bekend van zijn aviatoren, waarin zijn fascinatie voor architectuur en de Griekse mythologie samenkomen. Ze nemen niet voor niets een prominente plek in zijn galerie in. “Het gaat over drama, strijd, vliegen, goed en kwaad. Dat blijft mij fascineren.” Maar hij draait zijn hand ook niet om voor andere kunstvormen, zoals schilderijen en zand- en ijssculpturen. Zijn werk is over de hele wereld terug te vinden. Sinds de zomer van vorig jaar houden de drie podagristen Den Boer onder andere bezig.

In het verhaal verdiept

De kunstenaar bekent het oorspronkelijke beeld nooit te hebben gezien. Hij heeft zich alsnog in het verhaal verdiept. Een verhaal over Dubbeld Hemsing van der Scheer, Harm Boom en Alexander Lesturgeon. Zij hadden voetjicht en gingen medio negentiende eeuw naar Bad Bentheim in de hoop dat de geneeskrachtige baden in de Duitse plaats de pijn zouden verlichten. De terugreis naar Assen maakten zij te voet. Naar aanleiding van die tocht schreven zij allerlei dingen op over de Drenten, hun dorpen en hun gewoonten. Ook plaatsen als Oosterhesselen, Dalen, Zweeloo, Sleen en Coevorden werden beschreven. Het resultaat was het boek ‘Drenthe in vlugtige en losse omtrekken’.

‘Gave opdracht’

Naast De Drie Podagristen heeft Den Boer een bronzen plaquette ontworpen met daarop uitleg over het beeld. Hij is blij met het eindresultaat. Hij legt uit: “Over het brons heb ik een dunne laag klassiek donkere patina aangebracht. Deze laag biedt niet alleen een beschermende dekking tegen corrosie en weersinvloeden, maar voegt ook esthetische waarde toe. De patina heeft het beeld wat groenige, warme highlights gegeven.” En hij heeft uiteraard geprobeerd het origineel zoveel mogelijk te benaderen. Ook dat is gelukt. “Artistiek gezien zijn reproducties voor mij geen uitdaging. Toch vond ik dit een prachtige opdracht. Ik vond het gaaf iets voor mijn eigen gemeente Coevorden te mogen doen. Dat ik mag bijdragen aan de terugplaatsing van een monument, vind ik heel bijzonder.”